Χέμπελ, Φρίντριχ

(Hebbel, Βεσελμπούρεν 1813 – Βιέννη 1863). Γερμανός πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας. Το γερμανικό τραγικό πνεύμα βρήκε σε αυτόν τον μεγάλο εκφραστή του στην τέχνη. Πρώτο δείγμα της δραματικής πρωτοτυπίας του X. ήταν η τραγωδία του Ιουδήθ (1840), όπου δίνει μια ψυχολογική έντονη ερμηνεία του βιβλικού προσώπου. Ακολούθησαν οι κωμωδίες Το διαμάντι (1841), Το ρουμπίνι (1849), οι οποίες όμως δεν φτάνουν στο ύψος των τραγωδιών του. Για τον X., που ήταν άνθρωπος βίαιος και ανήσυχος, η ζωή ήταν ένα θλιβερό, οδυνηρό καθήκον. Με τη Γενοβέφα (1854, γράφτηκε το 1843), ο X. έφερε στο θέατρο ένα τραγικό παράδειγμα σύγκρουσης μεταξύ του έρωτα και της φιλίας· με τη Μαρία Μαγδαληνή (1848) δημιούργησε το αριστούργημά του: στο βαθύτατα διεισδυτικό αυτό αστικό δράμα των ταπεινών, βρίσκει θαυμάσια έκφραση η σύγκρουση μεταξύ της ελεύθερης ατομικής βούλησης και της κατηγορικής προσταγής του καθήκοντος. Ο X. δημιούργησε ένα νέο δυνατό δράμα, Ηρώδης και Μαριάμ (1849), όπου η τραγωδία έχει την πηγή της στο αδύνατο της κατανόησης και της απόλυτης κατοχής. Το μοτίβο που εμπνέει την Αγνή Μπερνάουερ (1852) είναι η αντίθεση μεταξύ αισθήματος και κοινωνικού καθήκοντος, ο αγώνας μεταξύ του ατόμου και της κρατικής εξουσίας. Ωραία και άτυχη είναι η Ροδόπη, η πρωταγωνίστρια του Γύγη και του δαχτυλιδιού του (που εκδόθηκε το 1855), όπου η γυναίκα, ύπαρξη με γλυκειά καλωσύνη και ηρωική δύναμη, απαιτεί από τον άνδρα απόλυτο σεβασμό της γυναικείας αξιοπρέπειας και ευγένειας. Και η Ροδόπη, επίσης, όπως και οι άλλες ηρωίδες του, βρίσκει στον θάνατο την κάθαρση. Το δραματικό έργο του X. τελειώνει με την τριλογία Οι Νιμπελούνγκεν (1861-62), μεγάλο έπος της πρωτόγονης γερμανικής ζωής. Ο X. ήταν ο πρώτος συγγραφέας που καθιέρωσε στο δράμα το άγχος και τις ανησυχίες του σύγχρονου πνεύματος· δέχτηκε τη δραματική κληρονομιά του Γκέτε και του Σίλερ για να την προσφέρει, ανανεωμένη, στη νεότερη εποχή. Το έργο του, που γεννήθηκε από τον δραματικό στοχασμό και την αναζήτηση της αλήθειας, άνοιξε στο θέατρο τον δρόμο που ακολούθησαν ο Ίψεν, ο Χάουπτμαν, ο Στρίντμπεργκ. Ο πεζογράφος και θεατρικός συγγραφέας Φρίντριχ Χέμπελ.